Brillante enxeñeiro de Telecomunicación, directivo dunha das grandes tecnolóxicas galegas, investigador, divulgador… Existen multitude de factores que poderían explicar por que José Luis Fernández Carnero, director xeral de estratexia de Televés Corporación, foi galardoado este ano co Premio Enxeñeiro do Ano que concede o Colexio Oficial e a Asociación de Enxeñeiros de Telecomunicación de Galicia.
O próximo 20 de outubro, no marco da Noite Galega das Telecomunicacións e da Sociedade da Información que se celebrará no Hotel Finisterre da Coruña, José Luis Fernández Carnero recibirá o recoñecemento dos seus colegas. Un aplauso colectivo que lle fai sentir unha íntima satisfacción.
Nesta conversa analiza o pasado e o presente de fenómenos como a dixitalización. Tamén, por suposto, o futuro. E o papel dun colectivo, o dos enxeñeiros de Telecomunicación, chamado a xogar un papel central nesta era.
-Os seus colegas do COETG e da AETG premiáronlle pola súa extensa e profusa traxectoria profesional, como valora este recoñecemento?
-Que sexan os teus compañeiros quen che distingan, implica o seu respecto profesional e unha valoración do teu traballo como ben feito, algo que todos buscamos, así que sinto una enorme satisfacción.
-Vostede foi como enxeñeiro de Telecomunicación un actor nas profundas transformacións económicas e sociais derivadas da dixitalización e a evolución imparable da tecnoloxía, pero tamén un espectador de luxo desta era de cambio radical. Imaxinábase que asistiría a algo así cando era un novo estudante da Politécnica de Barcelona?
-Pois a verdade que non. A nosa profesión ten unha virtude e un defecto, e é que forma parte de case todas as transformacións socioeconómicas, e por tanto está en constante evolución con todos os retos que iso implica, moitos e bos, pensando e desenvolvendo novidades que signifiquen melloras na calidade de vida das persoas, e en todo o mundo, o que fai imposible imaxinar a súa evolución a longo prazo.
-A gala deste ano celebrarase baixo o lema “enerxías intelixentes”. Serán as TIC o vector do cambio cara a un mundo máis sostible? O catalizador dunha nova era na que o consumo de enerxía sexa máis racional, eficiente e limpo…
-Difícil elixir hoxe unha lema máis actual: “Enerxías intelixentes”. Non nos podemos permitir seguir elixindo mal a fonte de enerxía e consumila de forma inconsciente sen analizar as consecuencias. É imprescindible a intelixencia e a intelixencia “de todo” só é posible con capacidades de procesado e almacenamento de datos e información, e coa súa preparación para o desenvolvemento de aplicacións intelixentes, e aí as TIC teñen un enorme protagonismo.
Así que as TIC son a FERRAMENTA necesaria de transformación e o catalizador dunha nova era que ten que estar guiada pola sustentabilidade.
Pero non ocorre o mesmo cos enxeñeiros de Telecomunicacións. Só representamos o 9% dos enxeñeiros. Temos que recuperar o noso protagonismo, non porque nos queremos arrogar en exclusividade as TIC, senón porque creo que nós, os enxeñeiros de Telecomunicación, podémolo facer mellor. Hai que ser máis áxiles desde a formación, sen dúbida, pero eu creo que a nosa formación actual aválao.
-Cal cre que será o papel dos enxeñeiros de Telecomunicación na próxima década? Atreveríase a sinalar algúns campos de coñecemento centrais nese fenómeno que se deu en coñecer como cuarta revolución industrial nos que os telecos vaian asumir un protagonismo central?
-O desenvolvemento socioeconómico está inmerso nun profundo cambio, cambio imprescindible e ineludible desde o crecemento sostido, a crecemento para a sustentabilidade. Xa non podemos de ningún xeito condicionar máis o futuro cun desenvolvemento lineal.
E o noso papel é imprescindible porque reverter o desenvolvemento económico tendo en conta o ciclo completo dos servizos, sistemas e produtos non se pode facer sen infraestruturas de comunicacións electrónicas e nós somos os mellor formados para a súa implantación.
-Desde 1981, a súa traxectoria profesional está vinculada a Televés, sen dúbida, unha compañía sen a que non se podería explicar o sector tecnolóxico galego das últimas décadas. Cal foi o seu secreto para permanecer durante tanto tempo como directivo nunha empresa tan relevante?
-Teño que mencionar que anteriormente a estar vinculado a Televés estiven en empresas relacionadas co mundo da inspección automática de produtos e coas tecnoloxías de recepción de televisión, algo importante para a miña incorporación a Televés e o subseguinte desenvolvemento dun grupo de empresas tecnolóxicas que forman Televés Corporación.
E é verdade que é imposible explicar o sector tecnolóxico galego sen o concurso de Televés Corporación, a día de hoxe propoñendo un conxunto completo de produtos e servizos TIC abarcando un amplo ámbito de sectores.
O meu secreto, é o secreto da empresa Televés, permitiume desenvolver unha carreira profesional completa. Non tiven que buscar, aquí tíveno (con todos os desencontros e dificultades) e por suposto vontade, determinación e valor pola miña banda para poñer en práctica a miña visión (evidentemente cun grupo grande de compañeiros de viaxe que merecen o meu respecto e agarimo).
-Desde o 2007 é o director xeral de estratexia de Televés Corporación. En que consiste o seu traballo?
-En primeiro lugar, dicir que estou nun proceso de cambio profesional. Hoxe véxome máis como conselleiro empresarial que como estratega, pero é certo que levo moitos anos exercendo como director xeneral de Estratexia.
En que consiste o meu traballo? En primeiro lugar, creo que desde o punto de vista global é un traballo fascinante, un agasallo que como todos hai que buscalo e ter a formación e as capacidades necesarias para exercelo, pero necesita tamén do “senón” para conseguilo. Ten moitas facetas que dependen moito da persoa e as súas capacidades, pero trátase de mirar o que se ve e non se ve para concluír identificando o mellor para a túa empresa (coas súas limitacións e realidades), así de sinxelo e así de complicado.
-Ao longo da súa carreira foi tamén un activo investigador, o que se traduciu na publicación de libros e numerosos artigos técnicos. Gústalle máis unha área que outra, a xestión sobre a investigación, ou resulta imposible disociarlas?
-Eu nacín preguntando, estou seguro. Son curioso e innovador de nacemento, gústame a análise, pero máis a síntese (concluír, prognosticar, iso que se chamaba olfacto no pasado e creo que algo teño), pero non me vexo investigador. Iso son palabras maiores e require dun carácter diferente ao meu, pero si é verdade que publiquei e publico artigos nalgunha revista e algún libro, pero adoitan ser de aspecto técnico e de ámbito aplicativo ou de opinión, con pouca relación coa investigación. Con todo, creo que esta faceta é moi importante no meu traballo, axuda a concluír algo moi difícil na estratexia.
Aproveito a pregunta para dicir algo sobre a innovación, que é a irmá pequena da investigación, pero é o irmán (ou irmá) maior do éxito no mercado, non se pode disociar do traballo do enxeñeiro, creo que é difícil crear riqueza sen a innovación.
Na empresa debería ser un elemento de xestión. Require de técnicas concretas, apliqueinas bastantes veces e os resultados son tanxibles para identificar o que si e o que non, e sobre todo axudan a potenciar outras habilidades craves para mellorar a competitividade.
-Tamén ocupou, paralelamente ás súas responsabilidades en Televés, cargos directivos en organismos tan relevantes como a fundación Gradiant ou a comisión de industria de AMETIC. De onde saca tempo para todo?
-En primeiro lugar, gústame o que fago e necesito ter unha visión do meu traballo completa, incluíndo nesta organismos, institucións e infraestruturas que son necesarias para o desenvolvemento empresarial.
É indubidable que os centros tecnolóxicos, a academia en xeral, e as organizacións representativas son claves, por iso teñen que formar parte do traballo dun estratega. Non se trata só de ver, senón tamén de participar, traballar xuntos para conseguir o mellor para todos, a creación de riqueza sostible ten que ser o obxectivo.
Eu non penso no tempo que consumo, penso no tempo que necesito para alcanzar os obxectivos que me propoño, e non me “aburro”, así de simple.
